award-2023
Қазақстан, Астана қ., Абылай хан көшесі 42\1, кіру Минская көш., 24 (Майлин көш. бұрышы) жағынан

Этикалық кодекс

 1.       Мақсаты

1.1     «YMIT» Халықаралық онкологиялық томотерапия орталығы» ЖШС (бұдан әрі – Орталық) Әде кодексі Қазақстан Республикасының заңнамасына, Орталықтың Жарғысына және басқа да ішкі құжаттарына сәйкес әзірленген және медициналық әдеп және деонтология тұрғысынан Орталықтағы қарым-қатынастарды реттейтін белгілі бір ережелер жиынтығын білдіреді..

1.2     Әдеп кодексі (бұдан әрі – Кодекс) Орталықтың медицина қызметкерлерінің азаматтар мен жалпы қоғам алдындағы қызметі үшін моральдық жауапкершілігін анықтайды.

1.3     Әдеп қызметінің қағидалары медициналық қызметкерлерге, пперсоналға, пациенттерге және отбасыға емделушілерге медициналық көмек көрсету кезінде персонал арасындағы, пациенттер мен медицина қызметкерлері арасындағы емдеу тактикасына қатысты келіспеушіліктер сияқты әдеп тұрғысынан күрделі мәселелерді шешуге көмектеседі.

1.4     Осы Кодекс Қазақстан Республикасының Конституциясына, «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының 2020 жылғы 7 шілдедегі № 360-VI Кодексіне және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілеріне, сондай-ақ қоғам мен мемлекеттің жалпыға танылған адамгершілік принциптері мен нормаларына  негізделген.

2.   Қолдану аумағы

Осы Кодекс Орталықтың барлық қызметкерлеріне, оның ішінде оның барлық құрылымдық бөлімшелеріне қолданылады және ішкі құжаттамалар жинағына енгізіледі.

3.     Әдеп кодексінің мақсаты

Осы Кодекстің мақсаты персоналдың кәсіби қызметін лайықты атқаруы үшін әдеп нормалары мен қызметтік мінез-құлық ережелерін белгілеу, сондай-ақ персоналдың беделін нығайтуға, Орталыққа азаматтардың сенімін арттыруға, біртұтас моральдық жағдайды қамтамасыз етуге жәрдемдесу,  Орталық қызметкерлерінің мінез-құлқының бірыңғай өнегелік- нормативтік негіздерін қамтамасызх ету болып табылады.

Кодекс Орталық қызметкерлерінің өз міндеттерін орындау тиімділігін арттыру мақсатында әзірленген.

Кодекс денсаулық сақтау саласында өнегелілікті  қалыптастыруға және азаматтардың Орталыққа деген құрметіне негіз болады .

Персоналдың осы Кодексті білуі және сақтауы олардың кәсіби қызметі мен қызметтік тәртібінің сапасын бағалау өлшемдерінің бірі болып табылады.

Әдеп кодексінің мақсаттары:

1)            Орталықтың барлық лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері стратегиялық маңызды шешімдер қабылдау кезінде де, күнделікті жағдайларда да өз қызметінде басшылыққа алатын негізгі құндылықтарды, қағидаттар мен ережелерді бекіту.

2)            Орталықта ұжым ішінде сенім, өзара сыйластық және әдептілік ахуалды сақтау үшін мінез-құлықтың жоғары Әдеп стандарттарына негізделген бірыңғай Корпоративтік мәдениетті дамыту.

3)            Лауазымына қарамастан барлық Қызметкерлердің Кодексті біркелкі түсінуі және орындауы.

4)            Орталықтың корпоративтік басқару тетіктерінің тиімділігін арттыруға және оның мүдделі тараптармен өзара сәтті іс-қимылына үлес қосу.

5)            Бизнестің озық тәжірибелерін қолдану арқылы Орталыққа мемлекет және бизнес-қоғамдастық тарапынан сенім арттыру және сол сенімді сақтау.

4   Терминдер, анықтамалар және қысқартулар

4.1         Терминдер

Пациент құқықтарының кепілдігі

«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының Кодексінде және Қазақстан Республикасының өзге де азаматтық-құқықтық актілерінде және/немесе шартта көзделген, оларда қамтылған нормалар мен ережелерді сақтау міндеті медициналық қызмет көрсету кезінде пациенттің құқықтарын жүзеге асыру.

Іскерлік әдеп

Орталықтың Лауазымды тұлғалары және Қызметкерлері өз қызметінде басшылыққа алатын әдеп қағидалары мен іскерлік мінез-құлық стандарттарының жиынтығы.

Мүдделі тұлға

Бұл Орталықтың шарттық қатынастарға түскен немесе шарт жасасуға ниет білдірген, сондай-ақ Орталыққа қатысты мәмілелерге қатысатын жеке немесе заңды тұлға тұлғалар.

Медициналық көмектің сапасы

- көрсетілетін медициналық көмектің медициналық көмек көрсету стандарттарына сәйкестік деңгейі

Мүдделер қақтығысы

Медицина қызметкерінің кәсіби қызметін жүзеге асыру кезінде медициналық қызметкердің жеке мүддесі және пациенттің мүддесі арасындағы қайшылықтар салдарынан олардың кәсіби міндеттерін тиісінше орындауына әсер ететін немесе әсер етуі мүмкін жеке өзі немесе компания өкілі арқылы материалдық пайда немесе өзге де артықшылықтар алуға жеке мүдделі болған жағдай.

Корпоративтік мәдениет

Мекеме қызметкерлері еңбек процесінде жасаған және жасайтын материалдық және рухани құндылықтардың жиынтығы.

Корпоративтік этикет

Мекеме қызметкерлеріне қолданылатын мінез-құлық нормаларының, кәсіби этикет ережелерінің жиынтығы.

Дәмешілдік

Қолайсыздық немесе зиян келтіретін және адамның жеке басына қол сұғатын мінез-құлық. Мұндай мінез-құлыққа тікелей немесе жанама сөзбен қорлау немесе қорқыту, теріс ниетті ескертулер, дөрекі әзілдер немесе пәлеқорлық, қажетсіз хаттар немесе қоңыраулар, қорлайтын немесе кемсітетін фотосуреттерді көрсету, қорқыту, орынсыз қимылдар, қажетсіз жанасу, сипау, сүйу, шымшу, ұрып-соғу, физикалық күш көрсету немесе басқа ұқсас әрекеттер жатады.

Зорлық-зомбылық

Азаматтардың Қазақстан Республикасының Конституциясымен кепілдік берілген жеке қол сұғылмаушылық құқығын бұзатын бір адамның екінші адамға тән немесе психикалық ықпал етуі.

Қудалау

Қоғам (ұжым) мүшелерінің біреуін қоғамның (ұжымның) басқа мүшелерінің немесе оның бір бөлігінің агрессивті түрде қудалауы.

Медициналық әдеп

Науқаспен, медицина және фармацевтика қызметкерлерінің өзара, науқастың туыстарымен, дені сау адамдармен қарым-қатынасын көздейтін медицина және фармацевтика қызметкерлерінің кәсіби қызметінің моральдық нормаларының жиынтығы.

Медициналық деонтология

Медицина және фармацевтика қызметкерлерінің пациентке қатысты кәсіби міндеттерін орындау кезіндегі мінез-құлықтың әдеп нормаларының жиынтығы.

Медициналық көмек

Дәрілік  қамтамасыз етуді қоса алғанда, халықтың денсаулығын сақтауға және қалпына келтіруге бағытталған медициналық көрсетілетін қызметтер кешені

Медицина қызметкері

Кәсіптік  медициналық білімі бар және медициналық қызметті жүзеге асыратын жеке тұлға

Пациент

Медициналық көмек көрсетуді қажет ететін ауруының немесе жай-күйінің болуына немесе болмауына қарамастан, медициналық көрсетілетін қызметтердің тұтынушысы болып табылатын (болып табылған) жеке тұлға; (Қазақстан Республикасының «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Кодексінің 1-бабының 206-тармағы).

Әлеуметтік жауапкершілік

Орталықтың, мемлекеттің және қоғамның өзара мүдделеріне сәйкес келетін ерікті түрде қабылданған міндеттемелерді орындау;

Медицина қызметкерінің құпиясы

Дербес медициналық деректер, медициналық көмекке жүгіну фактісі, адам денсаулығының жай-күйі, оның ауруының диагнозы туралы ақпарат және оны зерттеп-қарау және (немесе) емдеу кезінде алынған өзге де мәліметтер медицина қызметкері құпиясын құрайды. («Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының Кодексінің 273-бабының 1-тармағы ).

Әдеп (этика) (грекше ethika, ethos – әдет, әдет, мінез)

Адамгершілікті, өнегелікті зерттейтін философиялық пән

Әдеп кодексі

Барлық емхана қызметкерлері ұстануға тиіс белгілі бір топ стандарттарының жиынтығы.


4.2     Қысқартулар мен белгілер

ҚР ДСМ

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі

НҚA

Нормативтік құқықтық актілер.

ҚР

Қазақстан Республикасы.

КҚСБҚҚ

Көрсетілетін қызметтер сапасын бақылау және пациенттердің қауіпсіздігі қызметі

ТАӘ

Тегі, аты, әкесінің аты.


5       Құжаттарға сілтемелер

Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 30 тамыздағы №254-II Заңы

Қазақстан Республикасының Конституциясы

Қазақстан Республикасының 1994 жылғы 27 желтоқсандағы № 268- XIII Кодексі

«Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі»

Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 23 қарашадағы № 414-V ҚРЗ Кодексі (01.07.2023 ж. өзгерістер мен толықтырулармен)

Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі

Қазақстан Республикасының 2020 жылғы 7 шілдедегі № 360-VI Кодексі

«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының Кодексі

Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 21 желтоқсандағы № 506 бұйрығы.

Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 21 желтоқсанда № 31180 болып тіркелді.

«Баланы жәбірлеудің (буллингтің) профилактикасы қағидаларын бекіту туралы»

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2021 жылғы 5 қарашадағы № ҚР ДСМ - 111 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 9 қарашада № 25057 болып тіркелді

«Медициналық ұйымдарды аккредиттеу стандарттарын бекіту туралы»

Амбулаторлық ұйымдарға арналған Халықаралық бірлескен ұйымдардың JCI стандарттары, 4-ші басылым, АҚШ, 2019 ж

Халықаралық бірлескен ұйымдардың JCI стандарттары


6. Жауапкершілік

6.1   Әдеп кодексі Орталықтың барлық қызметкерлеріне таралады.

6.2   Орталықтың әрбір қызметкері өз қызметінде Қазақстан Республикасының Конституциясын, «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының Кодексін және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерін сақтауға,  осы Кодексті басшылыққа алуға, оларды сақтау және іске асыру үшін барлық қажетті шараларды қабылдауға міндетті.

6.3 Орталықтың   қызметкерлері Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес өз қызметінің нәтижелері үшін пациенттер мен қоғам алдында жауапты болады.

6.4 Орталықтың   қызметкерлері сыбайлас жемқорлық көріністеріне қарсы тұруға және Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен оның алдын алу шараларын қолдануға міндетті.

6.5   Медицина қызметкерінің моральдық міндеті медициналық қауым қатарының тазалығын сақтау, әріптестерінің де, өзінің де қателіктерін бейтарап талдау болып табылады. Науқастардың денсаулығына нұқсан келтіретін әділетсіз және біліксіз әріптестердің, сондай-ақ әртүрлі кәсіпқой емес тұлғалардың тәжірибесіне жол бермеу.

6.6     Орталықтың әрбір қызметкерінің негізгі міндеті Орталықта белгілеген әдеп және моральдық нормаларды сақтау болып табылады.

6.7     Әдеп стандарттарын тиісті деңгейде ұстау үшін Қызметкерлер Орталықта оларды сақтауға және өздері үшін ең жоғары стандарттарды орнатуға жауапкершілік алады.

6.8 Калрлармен қамтамасыз ету менеджері  әрбір қызметкердің жұмысқа қабылданар кезінде Әдеп кодексі бойынша нұсқау беруге жауапты.

6.9     Жұмысқа алғаш рет кіріскен Орталықтың барлық қызметкерлері Әдеп кодексімен танысуға  міндетті.

7       Жалпы ережелер

7.1     Кодекс Орталықтың басқа да ішкі құжаттарымен бірге қолданылады және Орталықтың лауазымды тұлғалары мен қызметкерлерінің іскерлік әдеп пен іскерлік мінез-құлық нормалары мен қағидаттарын сақтау бөлігінде қызметін көрсетеді.

7.2     Кодексте көрсетілген нормалар мен қағидаттардың тізбесі толық емес және белгілі бір алғышарттар немесе мән-жайлар туындаған жағдайда Орталықтың құрылтайшысы оны нақтылауы, өзгертуі немесе толықтыруы мүмкін.

7.3     Орталықтың барлық лауазымды тұлғалары, қызметкерлері және серіктестері нәсіліне, тіліне, саяси және діни сеніміне, жынысына, ұлтына және мәдени тегіне қарамастан әділ және тең құқылы қарым-қатынасқа құқылы. Кез келген түрдегі кемсітушілік пен қудалау осы Кодекске қайшы келеді және жол берілмейтін мінез-құлық болып табылады. Егер қандай да бір Лауазымды тұлға немесе Қызметкер серіктесті немесе басқа Қызметкерді қудалап немесе әділетсіз қарайтыны анықталса, Орталық оған қатысты тәртіптік шара қолданады.

7.4     Орталық өз қызметкерлерінде мыналарды  бағалайды:

1)            Орталықтың стратегиялық мақсаттарына қол жеткізуге бағыттау;

2)            Кәсіпқойлық және өзінің кәсіби деңгейін көтеруге ұмтылу;

3)            Лауазымдық міндеттерді орындаудағы бастамашылық және белсенділік;

4)            Тәртіп пен жауапкершілік;

5)            Қызметкерлер арасындағы өзара қолдау;

6)            Орталықтың жас мамандарына көмек көрсету.

7.5 Орталықтың қызметі Әдеп кодексінің талаптарын және мінез-құлық ережелерін сақтауға құрылған Орталық пен барлық Мүдделі тұлғалар арасындағы қарым-қатынасқа негізделген. Өзара міндеттемелерді сақтау сындарлы жұмыстың қажетті шарты болып табылады.

8       Әдеп кодексінің құндылықтары мен принциптері

8.1     Орталық стратегиялық маңызды корпоративтік шешімдер қабылдау үшін де, Лауазымды тұлғалар мен Қызметкерлер тап болатын күнделікті жағдайларда да Жалғыз Қатысушымен, мемлекеттік органдармен, Орталықтың Лауазымды тұлғаларымен және Қызметкерлерімен, серіктестермен және басқа Мүдделі тараптармен қарым-қатынаста осы Кодекстің талаптарын қабылдайды және сақтайды.

8.2     Оның негізінде Орталықтың қызметі қалыптасатын негізгі корпоративтік құндылықтар – өз қызметкерлерінің адалдығы, сенімділігі мен кәсібилігі, олардың жұмысының тиімділігі, өзара көмек, бір-біріне, мүдделі тараптарға және жалпы Орталыққа деген құрмет.

8.3     Орталықтың негізгі корпоративтік принциптері:

1)            Құзыреттілік пен кәсібилік –Орталықтың қызметкерлерінде тиісті білім, жұмыс тәжірибесі, саналы және жауапты шешімдер қабылдау қабілеті болуы керек. Орталық өз Қызметкерлерінің кәсіби білімдері мен дағдыларының деңгейін арттыруға, кәсіби және шығармашылық қабілеттерін жүзеге асыруға, әлеуетті дамытуға және мансаптық мүмкіндіктерге ие болу үшін жағдай жасайды.

2)            Патриотизм – Орталыққа мемлекет тарапынан көрсетілген жоғары сенім және оның әлеуметтік жауапкершілігі патриоттық сезімді қалыптастырады және денсаулық сақтау жүйесін дамытуға үлес қосуға ұмтылады.

3)            Ашықтық – Орталық Орталық, оның жетістіктері мен қызмет нәтижелері туралы ақпараттың барынша ашықтығына және сенімділігіне ұмтылады. Орталық Жалғыз Қатысушы мен серіктестерді істің жай-күйі туралы шынайы және уақытылы хабардар етуге, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес есептілік пен бухгалтерлік есеп сапасын арттыруға негізінде ақпараттың ашықтығы мен қолжетімділігін арттыруға ұмтылады. Бұл ретте Орталық коммерциялық және қызметтік құпияны құрайтын ақпараттар мен мәліметтердің жарияланбауын қадағалайды.

4)            Жауапкершілік пен адалдық – Орталық Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарымен, шарттық қатынастармен, іскерлік әдет-ғұрыптармен және моральдық қағидалармен белгіленген өз міндеттеріне жауапкершілікпен және адалдықпен қарайды. Орталық мемлекет алдындағы өзінің әлеуметтік жауапкершілігін біледі.

5)            Адалдық пен әдептілік –Орталық қызметінің  және оның іскерлік беделінің негізі. Орталық жеке мүдделер мен кәсіби қызмет арасындағы қайшылықтарға жол бермейді. Алдау, жасыру және жалған мәлімдемелер Лауазымды тұлға, Қызметкер, Орталық мәртебесіне сәйкес келмейді.

6)            Жеке тұлғаны құрметтеу – Лауазымды тұлға, Орталық Қызметкері өзінің лауазымына, жұмыс орнына, қызметтік және еңбек міндеттеріне қарамастан басшылыққа алатын негізгі қағида. Жеке тұлғаны құрметтеу принципін өзара сақтау Қызметкерлерге қатысты Лауазымды тұлғалар үшін де, Лауазымды тұлғаларға қатысты Қызметкерлер үшін де бірдей міндетті болып табылады.

9    Іскерлік қарым-қатынастың әдеп нормалары

9.1     Орталықтың лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері

9.1.1 Орталықтың лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері:

1)            Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерін және Орталықтың корпоративтік рәміздерін құрметтеуге;

2)            Жалпы қабылданған моральдық-әдеп нормаларын сақтауға, мемлекеттік тілді және басқа тілдерді, барлық халықтардың салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарын құрметтеуге;

3)            Жоғары кәсіби жұмысты орындауға, Орталықтың мүлкіне ұқыпты қарауға, оны ұтымды және тиімді пайдалануға бар күш-жігерін салуға;

4)            Жұмысқа және мінез-құлыққа деген өзінің көзқарасы арқылы ұжымда тұрақты және жағымды ортаның қалыптасуына ықпал етуге;

5)            Әдепті және дұрыс әділ болуға;

6)            Енжарлық пен дөрекілікке төзбеуге;

7)            Әріптестерге қолдау  және көмек көрсетуге;

8)            Басқа адамдардың пікіріне мұқият болуға;

9)            Сөз бен істің бірлігін қамтамасыз етуге. Уәделерді орындауға;

10)         Қателіктерін жасырмауға/мойындауға;

11)         Өзін өзіне қатысты немесе басқалардың қарым-қатынасында мүдделер қақтығысы туындауы мүмкін жағдайды болдырмайтындай етіп ұстауға;

12)         Басқа Қызметкерлерге қатысты жеке субъективті пікір айтуға және басқа Қызметкерлердің әрекеттерінің дұрыстығы немесе бұрыстығы туралы жеке баға бермеуге;

13)         Құпиялылық стандарттарын бұзбай және Орталықтың ішкі құжаттарының талаптарын ескере отырып, бір-бірін уақытылы сенімді ақпаратпен қамтамасыз етуге;

14)         Орталықтың лауазымды тұлғаларының тікелей рұқсатынсыз немесе тікелей нұсқауларынсыз Орталықтың атынан кез келген тақырыпта көпшілік алдында сөз сөйлеуге, мәлімдеме жасауға немесе сұхбат беруге жол бермеуге;

15)         Қоршаған ортаға құрметпен қарауға және қамқорлық көрсетуге;

16)         Кодекс талаптарын мұқият зерделеуге, түсінуге және оны адал орындауға және келісілген жағдайда тиісті растау нысанын толтыруға (осы Кодекске А қосымшасы);

17)         Өзіне жүктелген  міндеттемелер бойынша жауап беруге;

18)         Қызметтік міндеттерін орындау кезінде жеке қарым-қатынас немесе жеке пайданы емес, Орталықтың мүддесін басшылыққа алуға;

19)         Іскерлік әдеп қағидаттары мен мінез-құлық ережелерін бұзу фактілері бойынша тергеу жүргізуге көмек көрсетуге;

20)         Жұмыс орнында тазалық пен тәртіпті сақтауға және барлық жұмыс материалдарын тиісті күйде сақтауға міндетті.

9.1.2 Орталықтың лауазымды тұлғалары:

1)            Кодекстің негізгі құндылықтары мен қағидаттарын ескере отырып, басқару шешімдерін ашықтық пен бейтараптық қағидаттары бойынша қабылдауға;

2)            Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында және Орталықтың iшкi құжаттарында көзделген өздерiне жүктелген мiндеттердiң орындалуына жауапты болуға;

3)            Кодекс талаптарын орындауды жеке үлгісінде көрсетуге және олардың сақталуын ынталандыруға;

4)            Ұжымды Орталықтың ортақ миссиясы, құндылықтары мен принциптері арқылы командаға біріктіріп, қол астындағылар арасында корпоративтік рухты қалыптастыруға уақыт бөлуге;

5)            Қызметкерлерге нақты тапсырмаларды және қажет болған жағдайда сол тапсырмалар бойынша ең нақты нұсқаулар беруге;

6)            Қызметкерлерге өз жұмысын орындау үшін қажетті ақпаратқа ашық және тұрақты қолжетімділікті қамтамасыз етуге;

7)            Қызметкерлерге кеңес беруге және тәлімгерлік етуге;

8)            Ешбір жағдайда Орталық қызметкерінің мәртебесін төмендетуге жол бермеуге міндетті.

9.1.3 Орталықтың лауазымды тұлғалары мен қызметкерлерінің функционалдық міндеттерін орындауы үшін мыналарды қабылдауға құқығы емес:

1)            Заңды және жеке тұлғалардан ақшалай, қызмет көрсету және басқа да түрдегі сыйақы;

2)            Жалпыға бірдей қабылданған сыпайылық пен қонақжайлылық стандарттарына сәйкес немесе хаттамалық және басқа да ресми іс-шаралар кезінде көңіл аударудың символдық белгілерін қоспағанда, заңды және оларға жұмыс бойынша тәуелді жеке тұлғалардан сыйлықтар немесе қызметтер.

9.1.4 Орталық басшылығы Орталықта қудалауды, зорлық-зомбылықты, қорлауды және кемсітуді болдырмайтындай жұмыс жағдайын жасауға тиіс. Мұндай құбылыстарға тап болған әрбір Орталық қызметкері оқиға туралы есеп беру арқылы бұл туралы хабарлауы керек.

Оқиғаны Тәртіптік комиссия қарайды және оны комиссия мүшелері, оның ішінде қызметкерді қорғаудың құқықтық аспектілерін түсіндіретін заңгер бағалайды.

    

9.2     Уәкілетті орган

9.2.1 Уәкілетті органмен қарым-қатынастар Заңнаманың, Жарғының және Орталықтың басқа да ішкі құжаттарының талаптарына сәйкес ашықтық, есеп берушілік және жауапкершілік қағидаттарына негізделеді. Орталық уәкілетті органмен өзара қарым-қатынаста белгіленген тәртіптерді қатаң сақтайды.

9.2.2    Орталық пен уәкілетті орган арасындағы ақпарат алмасу тәртібі Қазақстан Республикасының заңнамасымен, Жарғымен және Орталықтың ішкі құжаттарымен реттеледі.

9.3     Іскерлік серіктестер

9.3.1 Орталықтың іскерлік серіктестермен өзара іс-қимылы заңдылық, адалдық және тиімділік қағидаттарында жасалған шарттардың талаптарына сәйкес қабылданған міндеттемелер бойынша өзара тиімділік, ашықтық және толық жауапкершілік қағидаттарында жүзеге асырылады.

9.3.2 Орталық іскер серіктестермен жасалған келісім шарттарын сақтайды және олардың алдындағы өз міндеттемелерін орындайды.

9.3.3 Орталық өз қызметінде іскер серіктестерге негізсіз жеңілдіктер мен артықшылықтар беруге жол бермейді.

9.4     Орталықтың өзара қарым-қатынастары

9.4.1 Орталық Ұйымдармен қарым-қатынасты Заңнамаға, Жарғыға, Орталықтың ішкі құжаттарына, келісімдерге, сондай-ақ Ұйымдардың Жарғыларына сәйкес жүзеге асырады.

9.5     Жұртшылық

9.5.1 Орталық қоғам алдындағы өзінің әлеуметтік жауапкершілігін сезінеді.

9.5.2 Орталық өзін өзі қызмет ететін және құрмет, сенім, адалдық және әділдік принциптеріне негізделген берік қарым-қатынастар орнатуға ұмтылатын қоғамдастықтың ажырамас элементі ретінде қарастырады.

9.5.3 Орталық:

1)            Әлеуметтік маңызы бар мәселелерді шешуге оң ықпал етуге;

2)            Қоғамға қызмет етуге, кәсіби білім мен білім деңгейін арттыруға бағытталған бағдарламаларды және басқа да әлеуметтік бағдарламаларды қолдауға;

3)            Экономикалық тиімді және орынды болған жағдайда жаңа жұмыс орындарын құруға және жұмысшылардың кәсіби біліктілігін арттыруға;

4)            Қоғамдық қатынастарды жетілдіру, қоршаған ортаны жақсарту және өмір қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында ұйымдармен (қоғамдық, үкіметтік емес және басқалар) сындарлы қарым-қатынас орнатуға ұмтылады.

9.5.4 Орталық күмәнді беделі бар заңды және жеке тұлғалармен ынтымақтастықтан бас тартуға міндеттенеді.

9.5.5 Орталық экология мен қоршаған ортаны қорғау жөніндегі бастамаларды қолдайды.

9.5.6 Орталық бейбітшілікті, халықтар арасындағы достық пен келісімді нығайтуға көмектесетін жобаларды қолдауға ерекше назар аудара отырып, әртүрлі нысандарда қайырымдылық шараларын жүзеге асырады.

9.5.7 Орталық білім, ғылым, мәдениет, өнер, ағарту жүйесін дамытуға, сондай-ақ жеке тұлғаның рухани дамуына ықпал етеді.

10.     Іскерлік мінез-құлық  ережелері

10.1   Орталықтың лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері Орталықты және оның беделін, коммерциялық және қызметтік құпиясын жеке басының немесе басқалардың баюы мақсатында пайдаланбауы  тиіс.

10.2   Мүдделер қақтығысын болдырмау Орталықтың, оның Лауазымды тұлғаларының, Қызметкерлерінің және уәкілетті органның мүдделерін қорғауды қамтамасыз етудің маңызды шарты болып табылады. Орталықтың барлық лауазымды тұлғалары мен Қызметкерлері мүдделер қақтығысынан ада ашық, уақытылы және орынды шешімдер қабылдауға жауапты.

10.3   Орталықтың лауазымды тұлғалары мен қызметкерлерінің бағынышты тұлғалармен, серіктестермен, бәсекелестермен қарым-қатынасындағы іскерлік мінез-құлқы бірінің екіншісіне қарсылығын болдырмайды және мыналарды ұйғарады:

1)            Бейтараптық пен ізгі ниеттілік;

2)            Тексерілмеген ақпаратты пайдаланудан бас тарту;

3)            Орталықтың коммерциялық және қызметтік құпиясына қатысты мәліметтерді жария етпеу;

4)            Сөзіне беріктік;

5)            Адамгершілік құндылықтарды сақтай отырып, мақсаттылық;

6)            Өзінің іскерлік беделін сақтау, көрінеу жалған және тексерілмеген ақпаратты тікелей немесе үшінші тұлғалар арқылы таратуға қатысудан бас тарту;

7)            Мүдделер қақтығысы жағдайында дауларды келіссөздер арқылы шешуге қол жеткізу.

10.4   Құпия ақпарат

10.4.1 Орталықтың құпия ақпараты Қазақстан Республикасының заңнамасына және Орталықтың ішкі құжаттарына сәйкес құпия ақпаратқа жатқызылған ақпарат болып табылады. Орталық қызметкерлері құпия ақпаратты үшінші тұлғаларға және құпия ақаратқа қол жеткізуге құқығы жоқ басқа Қызметкерлерге рұқсатсыз қол жеткізуді және жария етуді болдырмау, сондай-ақ деректердің жоғалуын немесе жойылуын болдырмауы керек.

10.4.2 Орталықтың Лауазымды тұлғалары мен Қызметкерлеріне құпия ақпаратпен жұмыс істеу кезінде Орталықтың ішкі құжаттарында осы ақпаратты ұсыну талабы белгіленген жағдайларды қоспағанда, коммерциялық және қызметтік құпияны ашуға тыйым салынады.

10.4.3 Орталықтың Лауазымды тұлғалары мен Қызметкерлері құпия ақпаратпен жұмыс істеу кезінде Орталықтың ішкі құжаттарының талаптарын қатаң сақтауға міндетті.

10.5   Сыбайлас жемқорлық және басқа да заңсыз әрекеттер.

10.5.1 Орталық Мүдделі тараптар тарапынан да, Орталықтың лауазымды тұлғалары мен қызметкерлерінің тарапынан да негізсіз пайда мен артықшылықтарды алу немесе қсақтау мақсатында сыбайлас жемқорлықтың және басқа да заңсыз әрекеттердің алдын алуға бар күш-жігерін салады.

10.5.2 Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес бойынша тікелей жауапкершілік Орталықтың лауазымды тұлғаларына жүктеледі.

10.5.3 Орталықтың қызметкерлері өздеріне белгілі болған кез келген сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жағдайларын басшылықтың назарына жеткізуге міндетті.

11      Корпоративтік мәдениет

11.1   Орталықтың лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері Орталықтың корпоративтік мәдениетін дамытуға, осы Кодекстің талаптарын сақтауға және түсінуге және оның бұзылуына жол бермеуге үлес қосуға міндетті.

11.2   Орталықтың лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері корпоративтік рухты қалыптастыруға және Кодекс талаптарын орындауды өз үлгісімен қолдауға міндетті.

11.3   Сыртқы келбеті және келіссөздер жүргізу әдебі

11.3.1 Орталықтың Лауазымды тұлғалары мен Қызметкерлері қызметтік міндеттерін атқару кезінде киім, аяқ киім, шаш үлгісін таңдауда іскерлік стиль нормаларын қатаң сақтауға міндетті.

11.3.2 Орталықта белгілі бір киім үлгісін сақтау талаптары белгіленуі мүмкін.

11.3.3 Медициналық әдеп медицина қызметкерінен жеке гигиена ережелерін сақтауды ғана емес, сонымен бірге сыпайылылықты да талап етеді. Киім таза ғана емес, сонымен қатар жұмысты орындауға ыңғайлы болуы керек. Ол науқастарды тітіркендірмес үшін шамадан тыс ашық түсті немесе тым әлеміштелген болмауы тиіс. Әтір немесе одеколон қалыпты мөлшерде және иісі әлсіздері қолданылу керек. Опа-далаппты қолданудағы және әртүрлі зергерлік бұйымдарды киюдегі қарапайымдылық пен ұстамдылықты медицина қызметкерінің жұмыс сипаты мәжбүрлейді.

11.3.4 Лауазымды тұлғалар мен Қызметкерлердің басқа Қызметкерлермен және іскер серіктестермен келіссөздер жүргізу, оның ішінде телефон арқылы жүргізе білу қабілеті жалпы Орталық туралы жағымды әсер қалдыруға ықпал етеді. Орталықтың Лауазымды тұлғалары мен Қызметкерлері келіссөздер кезінде, оның ішінде телефон арқылы сөйлескенде дұрыс және құрметпен сөйлеуі керек. Іскерлік келіссөздер сабырлы, сыпайы үнде жүргізілуі керек.

11.3.5 Ішкі немесе сыртқы қоңырауға жауап бергенде, өте сыпайы және мейірімді болуы керек және анық және толық ақпарат беруі керек. Сондай-ақ, телефонмен сөйлескен кезде бір бөлмеде басқа Жұмысшылар болуы мүмкін екенін есте ұстау керек және олардың жұмысына ұқыптылықпен қарау керек және олардың назарын қатты сөйлесумен алаңдатпау керек. Жиналысқа қатысқан кезде ұялы телефондарды өшіру немесе оларды дыбыссыз режимге қою керек.

11.4     Корпоративтік мерекелер

11.4.1 Корпоративтік мәдениетті қалыптастырудың маңызды элементтерінің бірі ұжымда мерекелік іс-шараларды өткізу болып табылады.

11.4.2 Орталықтың барлық Лауазымды тұлғалары мен Қызметкерлері корпоративтік ойын-сауық немесе спорттық іс-шараларға қатыса алады. Олар сондай-ақ іс-шараларды өткізу бойынша ұсыныстар жасай алады, оның мақсаты Қызметкерлер арасында корпоративтік рухты арттыру.

11.4.3 Дәстүрлі корпоративтік мерекелерге Орталықтың туған күні, Жаңа жыл, Халықаралық әйелдер күні, Медицина қызметкері күні, Конституция күні, Тәуелсіздік күні және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген басқа да ресми мерекелер жатады.

11.4.4 Орталықтың ішінде барлық Қызметкерлер мәжіліс залында немесе Орталық аумағындағы басқа жерде жиналады, Орталық басшылығының өкілдері құттықтаулар айтады, өз жұмысында ерекше көзге түскен Қызметкерлерді грамоталармен, сыйлықтармен және т.б. марапаттайды.

11.4.5 Орталықты мерекелеу кезінде ұжым қала сыртына, табиғатқа саяхат жасай алады, онда құрылымдық бөлімшелер музыкалық қойылымдар, билер мен ойындар дайындайды. Кейбір жағдайларда басшылықтың бастамасы бойынша Қызметкерлердің отбасы мүшелері шақырылады.

11.5   Қауіпсіздік, еңбекті және қоршаған ортаны қорғау

11.5.1 Орталық өз Қызметкерлерінің қауіпсіз еңбек жағдайларын қамтамасыз етеді, қоршаған ортаның қауіпсіздігі мен қорғалуын сақтайды және қызметтің осы саладағы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келуін қамтамасыз етеді. Орталықтың Лауазымды тұлғалары мен Қызметкерлері еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы стандарттар мен ережелерді қатаң сақтауға міндетті.

11.5.2 Орталықтың Лауазымды тұлғалары мен Қызметкерлері қоршаған ортаға әсерді барынша азайтуға, мысалы, энергияны үнемдеуге, қағазды барынша азайтуға міндетті.

11.5.3 Орталық қоршаған ортаны қорғау қағидаттарын ұстанады және энергия үнемдейтін технологияларды, қалдықсыз өндірісті және қалдықтарды қайта өңдеуді енгізеді. Осы мақсатта Орталық инвестициялық шешімдер қабылдау немесе жеткізушілермен келісімдер жасау кезінде осы факторларды ескеруі мүмкін.

11.6     Қоғаммен байланыс

11.6.1 Орталық халықпен және бұқаралық ақпарат құралдарымен қарым-қатынаста жоғары әдеп стандарттарды сақтауды қамтамасыз етеді. Орталық лауазымды тұлғалардың көпшілік алдында сөйлеген сөздерінде, өзінің ақпараттық-жарнамалық материалдарында немесе қоғаммен байланыс жөніндегі өзге де қызметінде жалған ақпаратты таратуға, фактілерді жасыруға және/немесе бұрмалауға жол бермейді.

11.6.2 Орталық атынан бұқаралық ақпарат құралдарында, соның ішінде Интернетте көпшілік алдында сөз сөйлеуге, Орталықтағы оқиғаларға түсініктеме беруге немесе кез келген мәлімдеме жасауға Орталықтың уәкілетті лауазымды тұлғалары мен Қызметкерлері ғана құқылы.

11.6.3 Орталық атынан сөйлеген кезде Лауазымды тұлғалар мен Қызметкерлер жалпы қабылданған кәсіби мінез-құлық және іскерлік әдеп стандарттарын сақтауға, тек сенімді ақпаратты таратуға, сондай-ақ құпия ақпаратты жариялауға жол бермеуге міндетті.

11.6.4 Орталықтың Лауазымды тұлғалары мен Қызметкерлерінің Орталықтың қызметі және өзінің  қызметі туралы  пікірлері:

1)                Орталық қызметінің негізгі бағыттарына сәйкес келмейтін;

2)                Құпия ақпаратты ашатын;

3)                Орталық шенеуніктеріне бағытталған әдепсіз мәлімдемелерден тұратын болса, оларды ашық білдірмеуі керек.

12      Орталық дәрігерлерінің, орта медициналық және кіші медицина қызметкерлерінің әдеп нормалары

1)         Дәрігер науқастың құқығын құрметтеу керек. Кәсіби шешім қабылдағанда дәрігер науқастың пайдасын ескеруі керек.

2)         Дәрігер науқасты өзіне жібергені үшін сыйақы алмауы немесе науқасты белгілі бір медициналық мекемеге, белгілі бір маманға жібергені үшін немесе емдеудің белгілі бір түрін тағайындағаны үшін қандай да бір көзден төлем немесе басқа сыйақы алмауы  тиіс.

3)         Дәрігер науқастың физикалық немесе психологиялық жағдайын нашарлататын әрекеттерді жасамауы керек.

4)         Дәрігердің пациенттің денсаулық жағдайы туралы кәсіби пікірі тек медициналық тексерудің және (немесе) көрсетілген емдеудің нәтижелеріне негізделуі тиіс.

5)         Науқастарды диагностикалау және емдеу тактикасы пациенттердің зақымданған органдары мен ағзалар жүйесіне бейінді мамандардан тұратын көп салалы топтың қатысуымен жүргізілуі керек.

6)         Науқастың денсаулығы мен өмірін сақтау үшін дәрігер өзінің кәсіби тәжірибесі мен әлеуетін пайдалануы керек. Қажетті тексеру немесе емдеу мүмкіндіктері деңгейінен асып кетсе, ол  біліктілігі жоғары әріптестерге жүгінуі керек.

7)         Дәрігер медициналық көмекке жүгіну фактісі, адамның денсаулығының жай-күйі, оның ауруының диагнозы туралы мәліметтердің және оны тексеру және (немесе) емдеу кезінде алынған, медициналық қызметкердің құпиясын құрайтын өзге де мәліметтердің құпиялылығын қамтамасыз етуге міндетті.

8)         Тек емдеуші дәрігер ғана науқастың денсаулық жағдайы туралы жақындарына хабарлауға құқылы.

9)         Жұмыс және жұмыстан тыс уақытта шұғыл көмек көрсету – әрбір дәрігердің міндеті.

10)     Дәрігер науқасты орынсыз қауіп-қатерге ұшыратпауы керек және оның білімін адамгершілікке жатпайтын мақсаттарда пайдаланбауы керек.

11)     Дәрігер мен пациенттің арасында өзара сенім болмаған жағдайда, егер дәрігер біліктілігі жоқ болса немесе емдеуді жүзеге асыруға қажетті мүмкіндіктері мен тәжірибесі болмаса, науқастың жағдайын нашарлатпайтын шараларды қолдануға міндетті болған шұғыл жағдайларды қоспағанда, дәрігер науқасты емдеуден бас тарта алады.  Мұндай жағдайларда дәрігер науқасқа басқа маманды ұсынуы керек.

12)     Дәрігер науқастың дәрігерді таңдау және емдеу-алдын алу шаралары бойынша шешім қабылдауға қатысу құқығын құрметтеуге міндетті.

13)     Физикалық немесе психикалық жай-күйіне байланысты жағдайды дұрыс  бағалай алмайтын пациенттің өмірі мен денсаулығына қауіп төнген жағдайда ғана науқастың келісімінсіз емдік-диагностикалық шараларды жүргізуге жол беріледі. Бұл жағдайдағы шешімді консилиум қабылдауы керек, ал егер консилиумды жинау мүмкін болмаса, емдеуші дәрігер шешім қабылдауы керек.

14)     Баланы емдеу кезінде дәрігер оның ата-анасына немесе қамқоршыларына толық ақпарат беруге және олардың белгілі бір емдеу әдісін немесе дәрі-дәрмекті қолдануға келісімін алуға міндетті.

15)     Дәрігер науқастың және оның жанұясының ар-намысы мен қадір-қасиетін құрметтеп, оған және оның жанұясына мейірімділікпен қарауы керек.

16)     Дәрігер емдеудің оккульттік-мистикалық және діни әдістерін, сондай-ақ балама медицинаны емдеу әдістерін насихаттамауы немесе қолданбауы керек.

17)              Баламалы емдеу әдістерін таңдаған кезде дәрігер дәлелді базасы бар емдеу әдісін таңдауы керек. Дәлелдік базасы бар екі балама емдеу әдісі болса, дәрігер әрбір емдеу әдісінің тиімділігі мен құнының теңгеріміне негізделген таңдау жасауы керек (cost-effectiveness analysis).

18)     Егер пациент өз келісімін айта алмаса, оны заңды өкіл немесе науқасқа толық қамқорлық  жасайтын тұлға білдіруі керек.

19)     Науқас өзінің денсаулық жағдайы туралы ақпарат алуға құқылы, бірақ ол одан бас тарта алады немесе денсаулық жағдайы туралы хабарланатын адамды көрсете алады. Денсаулыққа ауыр зиян келтіруі мүмкін деп санауға салмақты негіздер болған жағдайда пациенттен ақпарат жасырылуы мүмкін. Бірақ науқастың өтініші бойынша дәрігер оған толық ақпарат беруге міндетті.

20)     Дәрігер науқастың өз ауруы (диагностикасы) туралы басқа мамандардан алған баламалы кәсіби пікірге құқығын білуі және мойындауы керек.

21)     Дәрігер науқастың басқа маманмен кеңесу туралы шешіміне кедергі жасамауы керек.

22)     Емдеу процесінде қателік жіберілсе немесе күтпеген асқынулар туындаса, дәрігер бұл туралы пациентті, ал қажет болған жағдайда басшылықты, аға әріптесін хабардар етуге және оның салдарын жоюға бағытталған шараларды ол шараларға бұйрықты күтпестен  дереу бастауға міндетті.

23)     Дәрігер жеке баю мен материалдық пайда үшін кәсіби шешім қабылдамауы керек.

24)     Дәрігер дәрі-дәрмек өндірушілер мен өндіруші фирмалардан олар ұсынатын дәрілерді тағайындағаны үшін ынталандыруды қабылдамауы керек.

25)     Дәрі-дәрмекті тағайындау кезінде дәрігер медициналық көрсеткіштерді және тек пациенттің мүддесін ғана қатаң түрде басшылыққа алуы керек.

26)     Дәрігер науқасқа жасына, материалдық жағдайына, жынысына, нәсіліне, ұлтына, дініне, әлеуметтік тегіне, саяси көзқарасына, азаматтығына және басқа да медициналық емес факторларға қарамастан медициналық көмек көрсетуге міндетті.

27)     Дәрігер медициналық анықтамаларды Қазақстан Республикасының заңнамасына, нормативтік, әдістемелік және ішкі құжаттарға сәйкес ғана бере алады.

28)     Күрделі профилактикалық, диагностикалық және әсіресе емдік (мысалы, ағзаларды трансплантациялау) және басқа да шараларды қажет ететін науқастарды іріктеген кезде дәрігерлер қатаң медициналық көрсеткіштерге сүйеніп, алқалы шешім қабылдауы керек.

29)     Науқастың емдеу процесіне емдеуші дәрігер жауап береді.

30)     Дәрігерлер-бөлім басшылары, бөлім басшылары және т.б. қарамағындағы қызметкерлердің кәсіби біліктілігін арттыруға қамқорлық жасауға міндетті.

12.1   Дәрігерлер арасындағы қарым-қатынас

1)     Дәрігерлер бір-біріне және басқа медициналық және көмекші персоналға құрметпен қарауға, кәсіби әдепті сақтауға және емделушінің емдеуші дәрігерді немесе медициналық ұйымды таңдауын құрметтеуге міндетті.

2)     Студенттер мен жас мамандарға дәріс беретін дәрігерлер өздерінің мінез-құлқымен және қызметтік міндеттерін орындауға көзқарасымен үлгі болып, осы Кодекске адалдығын көрсетуі тиіс.

3)     Дәрігерлер бұқаралық ақпарат құралдары арқылы салауатты өмір салтын насихаттап, жас мамандарға үлгі болып, қоғамдық және кәсіби әдеп нормаларды сақтауы керек.

4)     Әріптестің атына айтылған кәсіби ескертулер дәлелді болуы керек, ренжітпейтін түрде, жеке әңгімеде айтылғаны абзал.

5)     Дәрігер басқа дәрігердің кәсіби біліктілігіне көпшілік алдында күмән келтіре алмайды немесе басқаша түрде оның беделін түсіре алмайды.

6)     Дәрігерлер тәжірибесі аз әріптестеріне қиын клиникалық жағдайларда кеңес беріп, көмек көрсете алады.

7)     Емдеу процесінде емдеуші дәрігер әріптестерінің ұсыныстарын қабылдай алады немесе дәлелді медицина негізінде бас тарту туралы дәлелдер келтіре отырып, олардан бас тарта алады.

12.2   Дәрігер мен орта медициналық персонал арасындағы қарым-қатынас

1)     Дәрігерлер орта медициналық персоналға құрметпен қарауы керек және олардың науқастың денсаулық жағдайы мен тағайындалған емі туралы пікірін назардан тыс қалдырмауы керек. Егер орта медициналық персонал тағайындалған процедураларды орындау кезінде қателіктер жіберсе, дәрігерлер пациенттердің қатысуынсыз, сыпайы және дұрыс түсініктеме беруі керек.

2)  Орта медициналық персонал дәрігерден ауру тарихында, тағайындау парағында және т.б. түсініксіз жазбаларға қатысты түсініктеме алуға және қажет болған жағдайда ақпараттағы сәйкессіздіктерді көрсетуге құқылы.

3)     Орта медициналық персонал пациенттердің құқықтарын, санитарлық ережелерді, қауіпсіздік шараларын, медициналық құрал-жабдықтарды және дәрі-дәрмектерді пайдалану нұсқауларын білуі және сақтауы керек.

4)     Орта медициналық персонал өздерінің діни және саяси пікірлерін  таңбауы керек.

5)     Орта медициналық персонал диагностика мен емдеудің барлық қиын жағдайларында кеңес алу үшін дәрігерден кеңес ала алады.

6)     Орта медициналық персонал дәрігерлерді кемсітпеу керек, «дәрігерлік қателер» немесе қате тағайындалған ем туралы қауесет және өсек таратпауы керек.

7)     Дәрігер орта медициналық персоналға құрметпен қарауы және оны  нығайтуы және оларға жеке басымдық позициясынан қарамауы керек.

8)     Дәрігер орта медициналық персоналдың кәсіби білімі мен біліктілігін арттыруға көмектесе алады.

9)     Орта медициналық персонал зиянды әдеттерден аулақ болуы және қызметтік міндеттерін алкогольдік, есірткілік немесе улы заттардың әсерінен масаң күйде орындауына жол бермеуі, жеке гигиена ережелерін сақтауы керек.

12.3   Орта медициналық персонал мен пациент арасындағы қарым-қатынас.

1)         Науқастардың көзінше диагнозды талқылауға немесе емнің дұрыстығына күмән келтіруге тыйым салынады.

2)         Қатты ауыртпалықты процедуралар алдында орта медициналық персонал олардың мәнін және сәтті емделу үшін қажеттілігін түсінікті  түрде түсіндіруі және пациенттің психоэмоционалды күйзелісін жеңілдетуі керек.

3)         Орта  медициналық персонал медициналық процедураларды және өзінің функционалдық міндеттерін орындау кезінде ұстамдылықты, сабырлықты және әдептілікті сақтауы керек.

4)         Орта  медициналық персонал өз құзыреті шегінде ғана сөйлесуі керек (аурудың белгілері немесе болжамы туралы айтуға құқығы жоқ).

5)         Орта  медициналық персонал дәрігерлік тағайындауларды уақытылы және кәсіби түрде орындауы керек.

6)         Орта медициналық персонал науқас жағдайының кенеттен өзгеруі туралы дәрігерге дереу хабарлауы керек.

7)         Орта  медициналық персонал дәрігерлік тағайындауларды  орындау процесінде күмән туындаған жағдайда са барлық нюанстарды пациент жоқ кезде сыпайы түрде анықтап алуы тиіс.

8)         Тәжірибесі көбірек орта  медициналық персонал тәжірибесі аз орта  медициналық персонамен тәжірибе бөлісе алады.

9)         Орта медициналық персонал  пациенттерге олардың жасына немесе жынысына, аурудың сипатына, нәсіліне немесе ұлтына, діни немесе саяси сеніміне, әлеуметтік немесе қаржылық жағдайына немесе басқа айырмашылықтарына қарамастан сауатты көмек көрсетуі керек.

10)     Орта медициналық персонал  емделушінің емдеуді жоспарлауға және жүзеге асыруға қатысу құқығын құрметтеуі тиіс.

11)     Орта медициналық персонал  пациенттерге тәкаппарлық, менсінбеушілік немесе кемсітушілік көрсетпеуі керек.

12)     Орта медициналық персоналдың  емделушіге моральдық, діни немесе саяси көзқарастарын таңуға құқығы жоқ.

13)     Бірнеше пациенттерге медициналық көмек көрсетудің кезектілігін белгілеу кезінде орта медициналық персонал  кез келген кемсітушілікті болдырмай, тек медициналық критерийлерді басшылыққа алуы керек.

14)     Орта медициналық персонал  пациентке зиян келтіруді көздеген үшінші тұлғалардың әрекеттеріне бей-жай қарамауы керек.

15)     Қауіпті болуы мүмкін медициналық араласуларды орындау кезінде орта медициналық персонал  пациенттің өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін асқынулардың қаупін азайту үшін қауіпсіздік шараларын қамтамасыз етуге міндетті.

16)     Орта медициналық персонал  науқастың туыстарына денсаулық жағдайы туралы емдеуші дәрігермен келісім бойынша ғана хабарлай алады.

17)     Орта медициналық персонал  пациенттің немесе оның заңды өкілінің (кәмелетке толмағанды және/немесе сот әрекетке қабілетсіз деп таныған азаматтарды емдеу кезінде) кез келген медициналық араласуға келісу немесе бас тарту құқығын құрметтеуге міндетті.

18)     Орта медициналық персонал  өздерінің біліктілік деңгейіне қарай емделушіге медициналық процедурадан бас тартудың салдарын түсіндіруі керек.

19)     Орта медициналық персонал  пациенттің денсаулық жағдайы, диагнозы, емі, ауруының болжамы, сондай-ақ науқастың жеке өмірі туралы сеніп тапсырылған немесе кәсіби міндеттерін орындау нәтижесінде белгілі болған ақпаратты үшінші тұлғалардан құпия сақтауға міндетті.

20)     Орта медициналық персоналдың  пациенттер туралы құпия ақпаратты қандай нысанда сақталса да таратуға құқығы жоқ.

21)     Орта медициналық персонал, қажет болған жағдайда, әріптестеріне көмектесе алады, сонымен қатар емдеу процесінде көмек көрсете алады.

22)     Орта медициналық персонал  науқасқа емдеуші дәрігер тағайындаған емдеу бағдарламасын орындауға көмектесуі керек.

23)     Орта медициналық персонал үнемі біліктілігін арттырып, ғылыми-зерттеу жұмыстарына қатысуы керек.

12.4  Кіші медициналық персонал

1)         Бас мейірбике/аға мейірбике кіші медициналық персоналдың жұмысын қадағалайды және күнделікті тәрбие жұмысын жүргізуі керек.

2)         Бас мейірбике/аға мейірбике кіші медициналық персоналдың жұмыс сапасына, науқастарды күту мәдениетіне, Орталықтағы жайлылыққа, тазалыққа және тәртіпке жауапты.

3)         Кіші медициналық персонал өздерінің функционалдық міндеттерін тиімді орындауға, іскерлік субординацияны мен қызметтік тәртіп ережелерін сақтауға міндетті.

4)         Кіші медициналық персонал сырт келбетін ұқыпты ұстап, жеке гигиена ережелерін сақтауы керек.

5)         Кіші медициналық персонал Орталықта өзін-өзі ұстау және басқа адамдарды емдеу ережелері бойынша қатаң оқудан өтуі керек.

6)         Кіші медициналық персонал Аға мейірбике/Бас мейірбикемен бірге барлық қызмет мәселелерін шешуі керек.

7)         Кіші медициналық персонал әріптестерімен мәселені науқастың көзінше шешпеуі керек.

12.5   Медициналық қызметкерлердің ақпаратты ашуы

12.5.1 Пациенттің немесе оның заңды өкілінің ақпараттандырылған келісімімен медицина қызметкерінің құпиясын құрайтын мәліметтерді ғылыми зерттеулерге және осы ақпаратты оқу процесінде пайдалану үшін беруге рұқсат етіледі.

12.5.2 Медицина қызметкерінің құпиясын құрайтын мәліметтерді тұлғаның келісімінсіз беруге мынадай жағдайларда жол беріледі:

1) заңды өкiлi болмаған кезде өзiнiң жай-күйiне байланысты өз еркiн бiлдiре алмайтын адамды тексеру және емдеу мақсатында;

2) қанның, оның компоненттерінің донорлығын, ағзаларды (ағзаның бөліктерін) және (немесе) тіндерді (тіндердің бөліктерін) трансплантациялауды қоса алғанда, айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулардың таралу қаупі туындағанда;

3) тергеуге немесе сот талқылауына байланысты анықтау және алдын ала тергеу органдарының, прокурордың, адвокаттың және (немесе) соттың талабы бойынша;

4) кәмелетке толмаған немесе әрекетке қабілетсіз адамға медициналық көмек көрсету кезінде оның заңды өкіліне хабарлауға;

5) Қазақстан Республикасы азаматының денсаулығына зиян заңсыз әрекеттер салдарынан келтiрiлдi деп есептеуге негiздер болған жағдайда;

6) егер адамның психикалық ауытқулары және жыныстық зорлық-зомбылыққа бейімділігі анықталса;

7) медициналық қызмет көрсету (көмек) сапасына мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру кезінде, медициналық қызметтердің сапасы мен көлемі бойынша шарттық міндеттемелерге мониторинг жүргізу кезінде;

8) «Прокуратура туралы» Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен прокуратура органдарының тексерулер жүргізген кезінде;

9) қарсы барлау қызметінің мәселелерін шешу мақсатында арнаулы мемлекеттік органдардың талабы бойынша жүзеге асырылады.

12.5.3 Ғылыми зерттеулер, студенттерді оқыту және дәрігерлердің біліктілігін арттыру процесінде пациенттерге қатысты медициналық ақпаратқа қол жеткізуге құқығы бар Орталықтың Лауазымды тұлғалары мен Қызметкерлері осы ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз етуге міндетті.

12.5.4 Медициналық басылымдар, дәрігерлердің ғылыми форумдардағы сөйлеген сөздері, баспасөздегі, радиодағы және теледидардағы ағарту қызметі әдеп тұрғысынан мінсіз болуы, сонымен қатар объективті ғылыми және практикалық ақпаратпен шектелуі және жосықсыз бәсекелестік, жарнама және өзін-өзі жарнамалау элементтерін қамтымауы керек.

12.5.5 Бұқаралық ақпарат құралдарының, қоғамдық және басқа ұйымдардың өкілдері хабарласқан кезде дәрігерлер және/немесе орта медициналық персонал өз құзыреті шегінде:

1)            белгілі бір ауру бойынша теориялық ақпарат беруге;

2)            денсаулық сақтау саласындағы нормативтік құжаттардың ережелері және оларды тәжірибеде қолдану тәртібі туралы хабарлауға;

3)            жоғары ұйымдар, медициналық мекемелер, емдеу технологиялары туралы хабарлауға;

4)            Орталық директорының келісімімен бөлім немесе мекеме бойынша қолда бар статистикалық ақпаратты беруге;

5)            бөлімде және Орталықта қолданылатын емдеу технологиялары туралы ақпарат беруге;

6)            санитарлық-эпидемиологиялық сипаттағы ақпаратты ұсынуға құқылы.

Бұқаралық ақпарат құралдарының, қоғамдық және басқа да ұйымдардың өкілдері хабарласқан кезде дәрігерлер және/немесе орта медициналық персонал :

1)            пациенттер, оның ішінде қайтыс болғандар туралы ақпарат беруге;

2)            белгілі бір азаматтың медициналық көмекке жүгінгені туралы, оның емделуі, шығарылуы, қайтыс болуы және т.б. туралы мәліметтерді растауға және теріске шығаруға;

3)            пациент(терді) анықтауға болатын фото және бейне материалдарды ұсынуға құқылы емес.

12.6     Іскерлік әдеп кодексін және Орталықтың басқа да ішкі құжаттарын бұзу туралы ақпаратты жинау және қарау тәртібі

12.6.1 Орталықтың лауазымды тұлғалары мен Қызметкерлері бекітілген іскерлік әдеп нормаларын, құқықтық нормаларды және Орталықтың ішкі құжаттарын бұзған жағдайда, Орталықтың жауапты қызметкерлері материалдарды қалыптастырады және осындай өтініштерді мәніне қарай шешуге құзыретті Орталықтың тиісті органдарына одан әрі қарау және шешім қабылдау үшін жібереді.

12.6.2 Мүдделі тұлғалар Орталықтың Лауазымды тұлғалары мен Қызметкерлерінің заңсыз және әдепсіз әрекеттері туралы өзінің тікелей басшысына хабарлай алады.

12.6.3 Өтінішті қарауға қабылдаған Орталықтың жауапты қызметкері:

1)                өтiнiш берушiнiң өз құқықтарын қорғау және/немесе iскерлiк әдеп нормаларын бұзу фактiлерiн жою үшiн пайдалануға құқығы бар әдiстер мен құралдарды және iскерлiк этиканы бұза отырып қабылданған шешiмдердi және/немесе әрекеттердi (әрекетсiздiктi) түсiндiруге;

2)                өтінішті осындай өтініштерді мәні бойынша шешуге құзыретті Орталықтың тиісті органдарына береді.

12.6.4 Қарау нәтижелері мен қабылданған шешімдерді Орталықтың жауапты қызметкері Орталық басшысы шешім қабылдаған күннен бастап 5 (бес) жұмыс күні ішінде жүгінген тұлғаға хабарлайды.

12.6.5 Лауазымды тұлғалар Кодекстің, құқықтық нормалардың және ішкі құжаттардың ережелерін бұзу туралы ақпаратты қараудың құпиялылығына кепілдік береді. Өтініш берушінің құқықтары бұзылмауы керек.

12.6.6 Орталықтың жауапты қызметкерінің өкілеттіктеріне қызметтік тергеу жүргізу кірмейді.

12.7   Бақылау шаралары

12.7.1 Орталықтың Лауазымды тұлғалары мен Қызметкерлері Кодекс талаптарын бұлжытпай орындауға және Кодекс талаптарының кез келген бұзушылықтары туралы жазбаша хабарлауға міндетті. Лауазымды тұлғалар мен Қызметкерлердің құқықтарын бұзуға әкеп соғатын кез келген жағдай заңнамаға және Орталықтың ішкі құжаттарына сәйкес қарастырылуы тиіс.

12.7.2 Орталықтың Лауазымды тұлғалары Орталықтың стратегиялық мақсаттарына қол жеткізу үшін іскерлік әдептің негіз қалаушы құндылықтары мен қағидаттарын ескере отырып іскерлік шешімдер қабылдайды және оларға жүктелген міндеттердің орындалуына толық жауапкершілікте болады.

12.7.3 Орталықтың       жауапты қызметкері өз құзыретіне сәйкес Орталықтың тиісті құрылымдық бөлімшелерімен/органдарымен консультациялар алу және оларды қажетті ақпаратпен қамтамасыз ету арқылы Кодекс талаптарының бұзылуына байланысты мәселелерге ден қоюға міндетті.  Консультациялар беру бойынша іс-әрекеттер жазбаша түрде ресімделуі мүмкін.

12.7.4 Орталық Кодексті ашық талқылауға дайын және оны жетілдіру бойынша кез келген сындарлы ұсыныстарға оң көзқараспен қарайтын Қызметкерлерді қолдайды.

12.7.5 Кодекс талаптарын және/немесе жұмыс барысында туындайтын әдеп мәселелерін, сондай-ақ Кодекс талаптарын бұзу фактілерін, сыбайлас жемқорлық және басқа да заңсыз әрекеттерді түсіндіруге қатысты сұрақтар бойынша Орталықтың Лауазымды тұлғалары мен Қызметкерлері, сондай-ақ іскер серіктестер мен мүдделі тұлғалар Орталықтың жауапты қызметкерлеріне жүгінуге құқылы.

12.7.6 Қызметкер мүдделер қақтығысына, заңнама мен ішкі құжаттарды бұзуға қатысты барлық оқиғалар мен себептерді нақты сипаттауға міндетті. Бұл тұрғыда есеп беретін Қызметкерді өзара сенімді бұзушы деп санауға болмайды. Бұл Қызметкердің Орталыққа деген адалдығының көрінісі және Орталықтағы ынтымақты бұзбайды. Қызметкер шынайы және нақты ақпаратты беруге міндетті және күдікті фактілерді немесе мән-жайларды немесе осындай заңсыз әрекеттердің белгілерін жасырмауы керек.

        

13 Әдеп нормаларын бұзу фактілерін анықтау, тіркеу, талдау (қарау) және шаралар қабылдау қағидалары

1)     Орталық қызметкерлері өзінің мінез-құлқы ұжым ішінде қоғамдық талқылауға ұшырауы мүмкін екенін білуі және сезінуі керек. Әдеп ережелерін бұзғаны үшін жауапкершілік дәрежесін Емдеу-бақылау және әдеп жөніндегі комиссия анықтайды. Егер әдеп нормаларын бұзу бір мезгілде Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасының ережелеріне әсер етсе, медицина қызметкері заңмен  жауапкершілікте болады.

2)     Емдеу-бақылау және әдеп жөніндегі комиссия (бұдан әрі – Комиссия) өз қызметінде «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының Кодексін, осы Ережені, сондай-ақ Орталықтың басқа да қолданыстағы ережесін басшылыққа алады.

3)     Орталық қызметкерлерінің әдеп нормаларын бұзу фактілерін анықтау және тексеру Орталық директорының нұсқауына сәйкес жүзеге асырылады.

4)     Комиссияның Орталық қызметкерлерінің Әдеп кодексінің нормалары мен талаптарын бұзу фактілерін қарау нәтижелері бойынша қорытынды шығарылады, онда қаралатын мәселеге объективті баға берілуі және мыналарды қамтуы тиіс: - мәліметтердің сенімділігін растауын қамтитын дәлелді қорытындылар.

5)     Комиссияның шешімі хаттамамен ресімделеді, оған төраға, комиссия мүшелері және хатшы қол қояды.

6)     Комиссияның шешімі міндетті түрде анықталған бұзушылықтар мен кемшіліктерді жою бойынша нақты шараларға ұсынымдармен бірге Орталық директорының назарына жеткізіледі.

7)     Комиссияның қорытындысымен барлық мүдделі тараптар танысады.

14      Қорытынды

14.1   Осы Кодекстің нормаларын сақтау Орталықтың барлық Лауазымды тұлғалары мен Қызметкерлері үшін міндетті. Осы Кодекстiң нормаларын бұзу заңнамада белгiленген тәртiппен жауаптылыққа әкеп соғады.

14.2   Орталықтың басшылығы осы Кодекстің талаптарын оны жаңарту және жетілдіру мақсатында қарайды және жетілдіреді, олардың іс жүзінде қаншалықты іске асырылуын талдайды және қажет болған жағдайда ұсыныстар мен ұсынымдарды ескере отырып оған өзгерістер және/немесе толықтырулар енгізеді.

1-қосымша

Ф.СОП-50-01

Растау нысаны

Осы нысанды іскерлік әдеп қағидаттары мен Әдеп кодексінде көрсетілген мінез-құлық ережелерін мұқият қарап шыққаныңызды, түсінгеніңізді және адалдықпен сақтауға міндеттеме алғаныңызды растау үшін пайдаланыңыз.

Толтырылған және қол қойылған растау нысаны Орталықта еңбек және/немесе қызметтік міндеттерін орындау басталған кезден бастап Орталықта еңбек және/немесе қызметтік міндеттерін орындау кезеңінде Орталықтың әрбір қызметкерінің жеке ісінде сақталады.

Растау

(Өтінеміз, тиісті ұяшықтарды белгілей отырып, осы нысанды толтырыңыз, қолыңызды қойыңыз және  кадр жұмысын қадағалайтын құрылымдық бөлімшеге жіберіңіз).

1.

Мен Орталықтың Әдеп кодексімен танысқанымды және түсінгенімді растаймын

2.

Мен Орталықтың Әдеп кодексінде белгіленген іскерлік әдеп қағидаттарын және мінез-құлық ережелерін адал сақтауға міндеттенемін.

3.

Мен Орталықта еңбек және/немесе лаузаымдық міндеттемелерімді орындау кезеңінде жылына кемінде бір рет Орталықтың Әдеп  кодексінде белгіленген іскерлік әдеп қағидаттары мен мінез-құлық ережелерін зерделегенімді, түсінгенімді және сақтауға міндеттенгенімді растауға келісемін.

Т.А.Ә._____________________________________________________

Қолы_________________________________________________

Күні "___"_________________20_____ж.